Jedan od potpisnika Ferhad-pašine vakufname, defterdar Hasan efendija – ministar finansija Bosanskog pašaluka, podigao je 1595. godine ovu potkupolnu džamiju poznatu pod imenom Arnaudija ili Defterdardija, koja se nalazila u Donjem Šeheru u Banja Luci, nedaleko od Ferhadije džamije.
Natpis iznad ulaza u unutrašnjost džamije:
Kad podiže ovu džamiju onaj koji je obuzet dobrim djelima,
Za ljubav Boga potrošio je svoje blago.
To je krasan dvorac i veličanstveno umjetničko djelo.
Neka Bog nagradi! – To postade ugodno stjecište dobrih Ijudi.
Neka svojom dobrotom oprosti (dobrotvoru) Onaj čija je milost obilna.
On prašta njegove pogreške i grijehe.
Kako da izreknem kronostih ovoj divnoj džamiji?
Nevidljivi glas reče: O Šebzi, reci: “Džamija defterdara!”
Džamija Arnaudija bila je izgrađena u klasičnom osmanlijskom stilu kao i Ferhadija džamija u Banja Luci. Imala je neke sličnosti sa džamijom Ferhadija. Svojim stilskim i tipološkim karakteristikama pripadala je grupi jednoprostornih džamija sa kupolom i tri kupolice. Isticala se svojim skladnim proporcijama i oblikom te masivnim kamenim turbetom (u turbe je bio ulaz i iz same džamije, i zbog toga je spadala u grobne džamije) sa kupolom uz korpus džamije, kao i malom munarom u ogradi, akšamluk-munaricom ili ezan-tasom koja je činila detalj čitavog kompleksa. Stara česma iz koje već godinama voda ne teče, na ulazu u džamijsko dvorište, nije služila samo vjernicima već i stanovnicima cijele mahale. Za kamenu česmu kod ove džamije, stručnjaci kažu da “oblikom, proporcijama i tehnikom rada, ukazuje na veliki uspon građevne umjetnosti u ovim stranama u minulim vijekovima” i drže da je podignuta u isto vrijeme kad i Arnaudija. Turbe, munaricu i česmu su napravili isti majstori koji su sagradili džamiju. Česma, munarica, dvije kapije i haremski zid su bili napravljeni od pravilnih kamenih klesanaca. Zidovi džamije i munara džamije su bili od pravilnih klesanaca kamena ledena sedra. Kupola džamije i trompe su bili napravljeni od turske cigle. Mihrab i minber bili su slični mihrabu i minberu Ferhadije džamije u Banja Luci.
U turbetu su bila dva drvena sarkofaga prekrivena zelenom čohom. Tu su počivali osnivač džamije Hasan-efendija i njegova žena.
Nalazi se na popisu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u (nulta kategorija kulturnog spomenika). Arnaudija je jedina neobnovljena banjalučka džamija. U junu 2003. godine počela je i odrađena je obnova kompleksa Arnaudija džamije. Kamen temeljac za ponovnu izgradnju Arnaudija džamije postavljen je 2017. godine. Nalazi se na popsu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u (nulta kategorija kulturnog spomenika).
Irena Đorđević, sekretar OMS Banja Luka
